sebastian krok

Sebastian Krok: We’re in the first part of my studio. It’s 27m² and I use it as both a wood workshop and painting studio, where I paint the last key layer of the artwork, the drawing. I paint on duvets with industrial alkyd paint. Their stiffness comes a result of the preparation of the canvas with carpenter’s glue, which is intrinsically very dense and flexible.

Barck Floop: I really like the painting in which the tulips printed on the bedding are coming through.

SK: It’s just the beginning of the process, the tulips are not going to be visible. I can’t reveal what it’s going to be, because an idea for a painting is a whole different story to the end product. When starting a painting I can’t always tell what will happen during the process. For instance, I treated a different painting with a heat gun.

BF: Seeing the Star of David I am guessing it’s a painting of a Jew lying in the street.

SK: It’s painted after a photo taken in the Warsaw Ghetto in 1944.

BF: Do you consider reproducing photos from the Ghetto tragedy and making money of it to be ethical?

SK: The photo shook me so strongly, I had to paint it. I paint mainly for myself, yet when someone buys my works, it’s beyond me. My oeuvre is based on heavy themes that take place on the border between body and authority. The products of such topics are usually obscure. My attitude towards painting isn’t mercantilistic, I don’t paint for the pleasure of my audience. In a situation when someone buys my work, I understand it as empathising and reflecting upon the tragedy of the Polish Jews.

BF: Indeed, many painters reproduce images that move them, however visually your artworks are more than of tragedy, reminiscent of Sigmar Polke’s and Gerhardt Richter’s “Capitalist Realism” created around the then economy. The economic side of painting is one of the main interests within contemporary painting theory. It’s hard not to connect the content of a painting to it’s place within the art market.

SK: I have a great respect for “Capitalist Realism” in the context of the time when it was created. Nevertheless, life in Poland and contemporaneity are radically different to said context. Here, capitalism has a different meaning. After 45 years of communism, capitalism isn’t approached critically by anyone but a small bunch of idealists.

BF: The essay on your website presents you as critical about corporate environment, I therefore understand it to be seeing some fault in the capitalist society.

SK: In the essay I don’t mean the capitalist system but the system we live in.

BF: Do you mean within Poland?

SK: I’m speaking generally about the world.

BF: What do you mean by system?

SK: I mean authority, the system controlling every aspect of our lives. Following Michel Foucault, we live in a world functioning like Bentham’s Panopticon, a 19th century prison design where the cells were built on a structure of a circle with a watchtower in the centre.

BF: Are we talking about the control in relation to the CCTV cameras?

SK: No, it’s an abstract thought, which claims that we are both the guards and prisoners for ourselves.

BF: So we are talking about a system within oneself as opposed to a political system.

SK: I mean a social system, in which we don’t need a bodyguard or physical authority since it’s more and more hidden inside us.

BF: An artist is essentially a person freed from the social norms.

SK: We are all obliged to abide by social norms.

BF: Right now we are inside a bunker in the Praga-Północ district. Why would there be any social norms here? I think that realism in painting is an even bigger obeisance to normativity. How to you want to be free whilst being a realist? Unless you take for granted that we are determined to be prisoners of the system.

SK: The only moment when I feel free happens whilst in the process of painting. These are tiny cracks in reality, through which the light of freedom comes through (following the claim that a person living in society cannot be free).

BF: What is freedom? You can go to the jungle and be free. We are free being able to make decisions.

SK: A person raised in a society isn’t courageous enough to be free. One will always be limited by the education system...

BF: An education system also leads to the acquiring of knowledge, which is liberating. It led you to read Michel Foucault.

SK: Knowledge liberates and limits at the same time. After reading Michel Foucault I don’t free myself but have a growing awareness of restriction.

BF: Do you read any more positive, less deterministic things?

SK: This is the truth that lets me paint. Truth is the biggest value in my life.

BF: Truth like in “Smoleńsk catastrophy truth”?

SK: Everyone has their own truth. For me its the awareness of interpersonal relationships. It’s so important to me since an incident I suffered in 2003 that lead to a part of my cerebral cortex having to be removed because of a crash. I lost my whole emotional memory, half of the factual memory and consciousness of myself for a year. Within 2-3 months I regained had speech, then I began to read and write. I had some factual knowledge about the world, nevertheless I approached everything emotionally like a small child that doesn’t yet fully understand the complexity of the world and society what leads it to believing that everything should be based on the notion of truth. It lasted 3 years, during which I wondered about the hypocrisy and mechanisms within the society. This awareness is still greater in me than in other people. In many years of observations I created a deterministic, pessimistic image of the world. I understood how strongly we are manipulated by authority.

BF: Abstract authority?

SK: Is there any other authority?

BF: Yes, for instance PiS political party in Poland consists of physical entities.

SK: This is a system, which is a result of a social construction.

BF: Are you an anarchist?

SK I’m not an anarchist but I don’t want to have anything to do with the system either.

BF: Without a system the economy wouldn’t exist. You would have to hunt for food and the streets would be flooded with criminals.

SK: Anarchy is an illusion, a dystopia.

BF: How do you picture an utopia?

SK: An ideal world doesn’t exist, I’m not a futurologist, nor a politician.

BF: Nevertheless your works are political, so is Stach Szabłowski’s essay on you website.

SK: It was an interview that Stach turned into an essay. I’m just locked in a bunker painting works that are my perspective on reality.

BF: They are reproductions of photographs, hence they are shown from your stance yet through the eyes of others. I agree with appropriation, since we live in postmodern times and it’s generally accepted by our culture. By using public photographs in your paintings are you trying to objectivise them?

SK: I use imagery and symbols familiar to everyone, since we all see the content spread by the media, including the internet.

BF: Your subjectivity is exposed through the selection of photographs you turn into paintings. Is it a choice affected by bigger sensorial stimulation caused by specific images that you compulsively paint - or do you produce your works to show your audience obscure world events?

SK: To me painting is equivalent to showing a fragment of reality on a public wall or an apartment block staircase. I am interested in all marks created by people in the public space. For example in this exhibition catalogue we can see a documentation of my painting installation (Quoting text grafittied on a wall): “GOD WROTE THE BEGINNING RESPECT GOOD PEOPLE DESTROY CUNTS. ALL CUNTS SHOULD KNOW WE MEAN THEM”. This is a quote taken from Żmigród Street in Lublin. There was a fight there, someone got punched in the estate and local boys sprayed it as a response. They didn’t refer to particular people, instead directing the statement to all passers-by.

BF: You are interested in the dialogue provoked by writing in public spaces. Maybe your paintings are a way of communicating with your audience?

SK: Without an audience I wouldn’t feel an urge to continue creating. The way people are affected by my paintings is the biggest sense-giving energy powering my work.

BF: You have neither survived a war, nor joined the army. Andrzej Wróblewski’s paintings depicting similar issues were painted after his personal, traumatic experiences of WWII.
Why do you think somebody without such experiences has a right to paint about such themes?

SK: We are permanently surrounded by wars through the news. In Wróblewski’s times the world wasn’t as small as in the information age.

BF: Photographs and information are accessible for all, everyone has an access to the internet. What’s the point in painting something that would be seen by everyone anyway? What critical value does it have?

SK: I’m not criticising things, I’m showing them.

BF: You show things, but you don’t widen awareness. Everyone has access to the press releases you make use of, especially the art world recipients.

SK: Photographs transformed by an artist gain a fresh meaning. He places them in a public space or a gallery where they gain a new sense.

BF: In a public space paintings garner a new layer of meaning indeed, still, by hanging them on the wall in a commercial gallery one enters them into the economical context.

SK: People who buy paintings showing brutality and death probably need such visual content to reflect upon.

BF: They buy it, and you are their distributor of death on canvas.

SK: I don’t kill anyone and there’s just one painting presenting death. Most of the paintings are about the relationship between authority and one’s body. That’s where the most brutality is stored. It produces some sort of atavistic pleasure.

BF: Let’s talk about the painting process.

SK: The topics I paint are very important, yet we shouldn’t forget about the medium I paint on. I use worn out beddings, sometimes sourced from hospitals, other times from family and friends. Some I got from a hotel, which is a sort of limbo place. Bedding carries history with it. The way I process the bedding imitates a wall, in order to make it similar to walls subjected to vandalism and graffiti. I have different emotions, reflections and experiences related to every painting.

BF: Do you source all images from the internet?

SK: Sometimes I take the photos myself.

BF: What would you paint if there were no electronics?
SK: Probably what post-impressionists painted 100 years ago.

BF: What if it all conked out now?

SK: We’re fantasising like Spielberg in a post-apocalyptic film... I would probably have so much stimuli related to the catastrophe, that I would change the context of the medium from bedding to computer and TV screens. Going back to painting images from the internet, I want to paint the current events around me. I’m addicted to various internet platforms. If I wanted to paint all content saved on my PC I would have to work non-stop. Art is a mirror of the times we live in.

BF: As well as current events you paint a lot of history. What do you think about Luc Tuymans’ oeuvre?

SK: His paintings definitely have an affect on me. I wouldn’t call them a signpost on my creative path though. He doesn’t use many colours as he probably doesn’t need them, whereas I have no choice but to use the most vivid ones. I want my paintings to “Strike the viewer like a hammer” to quote Andrzej Żuławski. No matter if they’re good or bad, you can’t miss them when walking past. A good work of art is an interpretation machine.

BF: Your paintings are pretty straightforward, they don’t need an interpretation.

SK: In my works some people see things that didn’t cross my mind whilst painting. Pictures affect everyone differently. They cause a fermentation of ideas, which is my aim. The current Polish nationalism is a direct product of a lack of this thought process in the times of Polish People’s Republic. It is a product of thoughts and feelings repressed for so long that they had to explode at some point.

BF: Do you believe that painting has the power to influence politics? Polish galleries don’t enjoy a large audience.

SK: One of my paintings is soon going to be presented at an exhibition at MOCAK (Krakow). It’s a public institution working under the power of the authorities. I don’t want to run away from authority, we were formed by it, beginning from those in the hospital at our birth, to school, to family. You cannot run away from cultural institutions. They are ships carrying the art world through a raging sea.

BF: There’s a lot of stuff happening in private galleries, which aren’t related to the authorities.

SK: Last month I had an exhibition at the R5 Gallery and at Wolno Gallery within Przychodnia Squat. The contrast of my works in public institutions causes ferment. Recently in MOCAK they received my tattered, flaking painting and they didn’t want to sign any paperwork stating its condition. In such situations I feel like a small child walking a Trojan Horse into a large institution. I wouldn’t call myself an anti-authoritarian person, because I don’t believe it’s possible in Western-European civilisation. I don’t expect the current extremism a fruitful future, hence, but as I said, it is a bubble that had to pop. Soon the wound will heal.

BF: What’s your relation to Leon Tarasewicz?

SK: We’re pals.
BF: How did you get a job at the Art Academy?

SK: People fight for it. Leon chose me, because he knew he would never find as socio-politically engaged a painter as me. We treat our work at the Academy as a social mission. Leon has made a lot of enemies over the years through trying to turn the stiff, feudal system in the painting department to dust.

Sebastian Krok: Jesteśmy w pierwszej części mojej pracowni. Liczy ona 27m2 i traktuję ją jako stolarnię i malarnię. Przez malarnię rozumiem miejsce, w którym nakładam ostatnią warstwę obrazu, rysunek, który jest kluczową częścią moich prac. Maluję na zużytych pościelach, na które nakładam industrialną farbę alkidową. Swoją sztywność uzyskują poprzez preparację klejem stolarskim, który jest z natury bardzo gęsty i giętki.

Barck Floop: Bardzo podoba mi się ten obraz, na którym widoczne są tulipany nadrukowane na pościeli.

SK: To jest dopiero początek obrazu, tych tulipanów nie będzie widać. Nie mogę zdradzić, co to będzie, ponieważ pomysł na obraz jest czymś zupełnie innym niż produkt końcowy. Zaczynając malować nie zawsze mogę przewidzieć, co się stanie w trakcie procesu tworzenia. Na przykład inny obraz potraktowałem w ramach eksperymentu opalarką.

BF: Przez Gwiazdę Dawida zakładam, że to leżący na ulicy Żyd.

SK: Jest to zdjęcie z Getta Warszawskiego z 1944 roku.

BF: Czy uważasz za etyczne reprodukowanie zdjęć tragedii z Getta i zarabiania na tym pieniędzy?

SK: Zdjęcie na tyle mnie poruszyło, że musiałem je namalować. Maluję głównie dla siebie, a jeśli ktoś kupuje te obrazy, to jest to już poza mną. Cała moja twórczość opiera się na ciężkich tematach władzy oraz ciała. Powstające z takich wątków obrazy są w większości dosyć drastyczne. Nie podchodzę do malarstwa w sposób merkantylny, nie tworzę ku zachwycie publiczności. Jeśli ktoś kupiłby ten obraz, zrozumiałbym to jako empatyzowanie i refleksję nad tragedią Żydów Polskich.

BF: To prawda, że wielu malarzy reprodukuje obrazy, które ich poruszają, jednak wizualnie Twój obraz bardziej niż z tragedią kojarzy się z ruchem Sigmara Polke i Gerhardta Richtera ‘Realizm Kapitalistyczny’ zbudowanym bardziej wokół ówczesnej gospodarki. Aspekt ekonomiczny jest jednym z głównych nurtów we współczesnej teorii malarstwa. Trudno pominąć związek między treścią obrazu, a jego miejscem na rynku sztuki.

SK: Szanuję ‘Realizm Kapitalistyczny’ w kontekście ówczesnych czasów. Jednak życie w Polsce i czasy, w których tworzę są radykalnie różne od tamtego kontekstu. Tutaj ten kapitalizm ma kompletnie inny wydźwięk. Po 45 latach komunizmu podejście do kapitalizmu nie jest negowane przez nikogo oprócz garstki idealistów, którzy odnoszą się do niego krytycznie.

BF: Esej na Twojej stronie internetowej ukazuje Ciebie jako krytycznego wobec środowiska korporacyjnego, co rozumiem jako zauważenie jakiegoś problemu społeczeństwa kapitalistycznego.

SK: Nie chodzi tam o system kapitalistyczny, tylko konkretny system, w którym żyjemy.

BF: Masz na myśli Polskę?

SK: Mówię ogólnie o świecie.

BF: Co masz na myśli przez system?

SK: System władzy, system, który kontroluje każdy aspekt naszego życia. Idąc za teorią Michela Foucault, żyjemy w świecie, który funkcjonuje na zasadzie Bentham’owskiego Panoptikonu, projektu 19-wiecznego więzienia, w którym cele budowane były na planie okręgu wokół wieży strażniczej.

BF: Mówimy o tym w odniesieniu do kontroli przez kamery CCTV?

SK: Nie, to jest bardziej abstrakcyjna myśl o tym, że jesteśmy sami dla siebie zarówno strażnikami jak i więźniami.

BF: Czyli mówimy o systemie wewnątrz jednostki, a nie o systemie politycznym.

SK: Chodzi mi o system społeczny, w którym nie potrzebujemy już ciała nadzorcy czy władzy fizycznej, która jest coraz bardziej ukryta w nas samych.

BF: Artysta jest z założenia osobą wyzwoloną z norm społecznych.

SK: Normy społeczne obowiązują każdego z nas.

BF: Znajdujemy się w bunkrze na Pradze-Północ, dlaczego w Twojej podziemnej pracowni muszą obowiązywać normy społeczne? Sądzę, że realizm w malarstwie jest jeszcze większym ukłonem w kierunku normatywności. Jak chcesz się wyzwolić będąc realistą? Chyba, że zaakceptowałeś teorię, że jesteśmy zdeterminowani do bycia więźniami systemu.

SK: Jedyny moment, kiedy mogę znaleźć wolność, następuje podczas procesu tworzenia. Są to małe szczeliny w rzeczywistości, przez które przeziera światło wolności, przy założeniu, że jednostka żyjąca w społeczeństwie nie może być wolna.

BF: Czym jest wolność? Możesz pojechać do dżungli i być wolny. Jesteśmy wolni mogąc podejmować decyzje.

SK: Człowiek wychowany w społeczeństwie nie jest w stanie zdobyć się na wolność. Zawsze będzie ograniczony przez system edukacji...

BF: System edukacji prowadzi też zdobywania wiedzy, która jest wyzwalająca, Ciebie doprowadził do czytania Michela Foucault.

SK: Wiedza zarówno wyzwala jak i zniewala. Czytając Michela Foucault nie wyzwalam się, za to moja świadomość zniewolenia rośnie.

BF: Czytasz jakieś pozytywne, mniej deterministyczne lektury?

SK: To jest prawda, która pozwala mi tworzyć. Prawda jest największą wartością w moim życiu.

BF: Prawda jak w przypadku katastrofy smoleńskiej?

SK: Każdy ma swoją prawdę. Dla mnie prawda jest świadomością relacji międzyludzkich, międzyspołecznych. Waga, jaką nadaję tematyce prawdy jest wynikiem doświadczeń po wypadku, który przeżyłem w 2003 roku, w wyniku którego straciłem kawałek zgniecionej kory mózgowej. Utraciłem przez to całą pamięć emocjonalną, połowę pamięci faktograficznej, straciłem też świadomość własnego ja na rok. W ciągu 2-3 miesięcy odzyskałem mowę, potem zacząłem czytać i pisać. Miałem pewną faktograficzną wiedzę o świecie, zaś emocjonalnie podchodziłem do rzeczywistości jak kilkuletnie dziecko, które nie zna jeszcze wszystkich powiązań oraz skomplikowania świata i społeczeństwa, przez co twierdzi, że wszystko powinno być zbudowane na prawdzie. Trwało to 3 lata, przez które dziwiłem się hipokryzji społeczeństwa i mechanizmów, które nim rządzą. Ta świadomość jest u mnie w dalszym ciągu dużo głębsza niż w przypadku większości ludzi. Przez wiele lat obserwacji zbudowałem bardzo deterministyczny, pesymistyczny obraz świata, zrozumiałem jak bardzo władza nami manipuluje.

BF: Abstrakcyjna władza?

SK: Jest jakaś inna władza obecnie?

BF: Tak, np. PiS w Polsce, który składa się z fizycznych jednostek.

SK: To jest system, który jest wynikiem konstrukcji społecznej.

BF: Jesteś anarchistą?

SK: Nie jestem anarchistą, ale nie chcę też przykładać ręki do systemu.

BF: Bez systemu nie funkcjonowałaby ekonomia, musiałbyś polować na jedzenie, a po ulicach chodziliby kryminaliści.

SK: Anarchia jest ułudą, dystopią.

BF: Jak wyglądałaby dla Ciebie utopia?

SK: Dla mnie nie ma świata idealnego, nie bawię się w futurologię. Nie jestem politykiem.

BF: Twoje prace są jednak polityczne, tak samo jak esej Stacha Szabłowskiego na Twojej stronie internetowej.

SK: To był wywiad, który Stach ubrał w słowa. Ja tylko siedzę zamknięty w bunkrze i maluję prace, które są moim spojrzeniem na rzeczywistość.

BF: Są reprodukcjami fotografii, więc są Twoim przedstawieniem rzeczywistości przez oczy innych. Popieram zapożyczenia, bo żyjemy w czasach postmodernistycznych, jest na to przyzwolenie w kulturze. Czy używając fotografii starasz się obiektywizować malarstwo?

SK: Posługuję się obrazami i symbolami znanymi przez wszystkich, gdyż w obecnym świecie wszyscy widzimy prawdę przekazywaną przez media, przez internet.

BF: Twoja subiektywizacja jest pokazana przez wybór zdjęć, które przemalowujesz. Jest to wybór dokonany przez zwiększoną stymulację sensoryczną niektórymi zdjeciami, które z tego powodu musisz przełożyć na język malarski - czy chodzi jednak o pokazanie okropnych wydarzeń światowych Twojej publiczności?

SK: Dla mnie jest to jak przeniesienie kawałka rzeczywistości na mur czy klatkę schodową. Interesują mnie wszelkie przejawy twórczości ludzkiej w przestrzeni publicznej. Tu w katalogu widać zdjęcie mojego obrazu z cytatem napisu na murze “BÓG NAPISAŁ WSTĘP DOBRYCH LUDZI SZANUJ KURWY TĘP. NIECH KAŻDA KURWA STĄD SIĘ DOMYŚLI ŻE TO O NIĄ CHODZI”. To jest napis przeniesiony z ulicy Żmigród w Lublinie. Doszło tam do bójki, ktoś został pobity na osiedlu i lokalni chłopcy napisali to w ramach dissu. Nie odnieśli tego do konkretnych osób stawiając to pytanie wszystkim przechodniom.

BF: Interesuje Cię dialog, który prowokują napisy w przestrzeni publicznej. Może Twoje obrazy są jednak kierowane do jakiejś widowni?

SK: Bez publiczności nie czułbym potrzeby ciągłej twórczości. To jak ludzie odbierają moje obrazy jest dla mnie największą siłą nadającą sens temu, co robię.

BF: Nie przeżyłeś żadnej wojny, nie byłeś w wojsku. Andrzej Wróblewski obrazy o podobnej tematyce malował po osobistych, traumatycznych doświadczeniach. Dlaczego sądzisz, że jednostka bez owych przeżyć ma przyzwolenie na malowanie takich treści?

SK: Jesteśmy non-stop otoczeni wojną w newsach. W czasach Wróblewskiego świat nie był tak mały jak w dobie informacji.

BF: Zdjęcia i informacje są ogólnodostępne, każdy ma internet. Po co malować coś, co i tak byłoby przez wszystkich zobaczone? Jaką ma to wartość krytyczną?

SK: Ja nie krytykuję, ja pokazuję.

BF: Pokazujesz, ale nie uświadamiasz. Wszyscy mają dostęp do materiałów prasowych, których używasz, a w szczególności grupa odbiorców malarstwa.

SK: Zdjęcia przetworzone przeze mnie stają się czymś nowym. Przenoszę je w miejsce publiczne czy do galerii, gdzie zyskują nowe znaczenie.

BF: W miejscu publicznym faktycznie zyskują nowy wymiar, jednak w przestrzeni galerii komercyjnej wprowadzane są one w kontekst ekonomiczny.

SK: Ludzie, którzy chcą kupować obrazy przedstawiające brutalność i śmierć najwyraźniej potrzebują takich treści wizualnych do refleksji.

BF: Czyli oni kupują, a Ty jesteś dystrybutorem śmierci na płótnie.

SK: Ja nikogo nie zabijam, a obraz przedstawiający śmierć jest tylko jeden. Większość obrazów mówi o relacji władzy i ciała. Tam jest największa brutalność. Sprawia nam to jakiś rodzaj podniecenia atawistycznego.

BF: Porozmawiajmy o procesie twórczym.

SK: Ważna jest dla mnie tematyka obrazów, ale nie możemy też zapomnieć o materiale, na którym tworzę. Jest to zużyta pościel, często szpitalna, czasem od rodziny, znajomych. Część pościeli dostałem też z hotelu, który jest takim miejscem-niemiejscem. Ta pościel niesie za sobą historię. Ja przetwarzam ją w taki sposób, żeby stawała się ona imitacją ściany, na której często obserwujemy graffiti czy też wandalizm. Struktura obrazu ma formę kawałka ściany przeniesionego z jakiejś przestrzeni. Z każdym obrazem mam związane konkretne emocje, przemyślenia, przeżycia.

BF: Czy wszystkie zdjęcia bierzesz z internetu?

SK: Czasami sam robię zdjęcia.

BF: Co byś malował, gdyby nie było elektroniki?

SK: Pewnie to, co postimpresjoniści 100 lat temu.

BF: A gdyby wszystko wysiadło teraz?

SK: Fantazjujemy jak Spielberg w filmie postapokaliptycznym... Miałbym pewnie tyle bodźców związanych z katastrofą, że zmieniłbym kontekst podobrazia z pościeli na ekrany komputerów i telewizorów, które byłyby bezużyteczne. Wracając do zdjęć z internetu, to po prostu chcę malować bieżące rzeczy wokół mnie. Jestem uzależniony od różnych portali internetowych. Gdybym chciał wykorzystać wszystkie treści zapisane na moim komputerze, to musiałbym malować non-stop. Sztuka jest lustrem czasów, w których żyjemy.

BF: Malujesz też dużo wydarzeń historycznych. Jak odnosisz się do malarstwa Luca Tuymansa?

SK: Podoba mi się jego malarstwo, wywiera na mnie wpływ. Nie jest to jednak drogowskaz na mojej drodze twórczej. Jeśli chodzi o kolory, to on ich nie używa, bo najwyraźniej ich nie potrzebuje, ja jednak muszę używać mocnych kolorów. Chcę, żeby moje obrazy “Napierdalały widza młotkiem” cytując Andrzeja Żuławskiego. Lepsze gorsze, ale nie da się obok nich przejść obojętnie. Dobre dzieło sztuki to maszyna do tworzenia interpretacji.

BF: Twoje obrazy są dosyć bezpośrednie, nie wymagają interpretacji.

SK: Ludzie widzą w nich rzeczy, o których malując nie pomyślałbym. Obrazy oddziałują na każdego inaczej. Powodują ferment, na czym najbardziej mi zależy. Obecny nacjonalizm jest wynikiem braku fermentu za czasu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Rzeczy, które nie mogły funkcjonować na powierzchni przez tak długi czas były pod skórą, że w końcu musiały wybuchnąć.

BF: Wierzysz w siłę sprawczą malarstwa? Galerie w Polsce mają niewielką grupę odbiorców.

SK: Jeden z moich obrazów będzie zaraz na wystawie w MOCAKu. To jest instytucja publiczna należąca do państwa, do władzy. Ja od tej władzy nie chcę uciekać, zostaliśmy przez władzę uformowani, od władzy szpitalnej, przez szkołę po rodzinę. Nie da się uciec od instytucji. Jest ona statkiem, który na wzburzonym morzu pozwala temu światu sztuki nie utonąć.

BF: Dużo dzieje się w prywatnych galeriach, które są niezależne od władzy.

SK: W ostatnim miesiącu miałem wystawę w Galerii R5 i w Galerii Wolno na skłocie Przychodnia. Kontrast moich prac podczas wystaw w instytucjach publicznych powoduje ferment. Ostatnio w MOCAKu odbierali mój rozpadający się obraz i nie chcieli w ogóle niczego podpisać, że ten obraz dojechał w dobrym stanie. W takich sytuacjach czuję się jak małe dziecko wprowadzające konia trojańskiego do dużej instytucji.
Nie chcę mówić o sobie, że jestem antysystemowy, bo nie wierzę, że to możliwe w cywilizacji zachodnio-europejskiej. Nie wróżę radykalizmowi, który święci teraz triumfy zbyt dużej przyszłości, ponieważ, jak mówiłem, to jest bąbel, który musiał w końcu pęknąć. Niedługo ta rana się jednak zabliźni.

BF: Jaka jest Twoja relacja z Leonem Tarasewiczem?

SK: Kumplujemy się.

BF: Jak się dostaje posadę na Akademii?

SK: Ludzie o to walczą. Leon wybrał akurat mnie, bo wiedział, że nie znajdzie drugiego tak zaangażowanego w pracę społeczną malarza. Traktujemy pracę na Akademii jako misję. Leon ma dużo wrogów na Akademii, ponieważ chce skruszyć ten skostniały, feudalny system, jaki panuje na wydziale malarstwa.